ATX kodi: N02BE01
ҚЎЛЛАШ БЎЙИЧА ЙЎРИҚНОМА
КЮПЕН IV
QUPEN IV
Препаратнинг савдо номи: Кюпен IV
Таъсир этувчи модда (ХПН): парацетамол
Дори шакли: инфузия учун эритма
Таркиби:
Ҳар 100 мл эритма қуйидагиларни сақлайди:
фаол модда: парацетамол – 1,0 г;
ёрдамчи моддалар: маннитол, сувсиз натрий фосфати, хлорид кислотаси, инъекция учун сув.
Таърифи: ёд киритмалар ва чўкмадан ҳоли бўлган тиниқ рангсиз суюқлик.
Фармакотерапевтик гуруҳи: анальгетиклар ва антипиретиклар.
АТХ коди: N02BE01
Фармакологик ҳусусиятлари
Парацетамол – парааминофеноллар гуруҳига мансуб бўлган нонаркотик анальгетикдир. Оғриқ қолдирувчи ва иситмани туширувчи таъсирларга эга. Препарат асосан марказий нерв тизимида (МНТ) циклооксигеназа I ва II ларни блоклаб, оғриқ ва терморегуляция марказларига таъсир қилади. Периферик тўқималарда простагландинлар синтезига таъсирини йўқлиги сув-туз алмашинувинига салбий таъсири (организмда натрий ва сувни ушланиб қолиши) ва меъда-ичак йўлларининг шиллиқ қаватига салбий таъсирини йўқлиги билан ифодаланади.
Оғриқ қолдирувчи самараси вена ичига юборилганидан сўнг 5-10 минутдан кейин кузатилади. Максимал оғриқ қолдирувчи самараси юборилганидан сўнг 60 минутдан кейин кузатилади ва 4-6 соат давом этади. Иситмани туширувчи самараси юборилгандан сўнг 30 минутдан кейин кузатилади ва камида 6 соат давомида давом этади.
Фармакокинетикаси
Сўрилиши
Парацетамолнинг фармакокинетикаси 2 г дозаси бир марта юборилганидан сўнг ва 24 соат давомида такроран юборилганидан сўнг бир текис ҳисобланади.
500 мг -1 г парацетамол инфузиядан сўнг унинг биокираолишлиги 1 г ва 2 г парацетамол юборилгандан кейин кузатиладиган биокираолишлик билан бир хилдир (мувофиқ 500 мг ва 1 г парацетамолга мос келади). Парацетамолнинг плазмадаги максимал концентрацияси (Сmax) 500 мг-1 г парацетамол вена ичига 15 минутлик инфузияни якунида кузатилади ва мувофиқ 15 мкг/мл ва 30 мкг/мл ни ташкил этади.
Тақсимланиши
Парацетамолни тақсимланиш ҳажми тахминан 1 л/кг ни ташкил этади.
Парацетамол плазма оқсиллари билан аҳамиятли даражада боғланмайди.
1 г парацетамол инфузия қилинганидан сўнг парацетамолнинг аҳамиятли даражадаги концентрацияси (1,5 мкг/мл) орқа мия суюқлигида инфузиядан сўнг 20 минутдан кейин кузатилган.
Метаболизми
Парацетамол асосан жигарда 2 асосий метаболик йўллари: глюкурон кислотаси ва сульфат кислотаси билан конъюгация бўлиши орқали метаболизмга учрайди. Охирги йўли терапевтик дозалардан ортиқ дозаларга тез тўйинтирадиган йўл ҳисобланади. Катта бўлмаган қисми (4% дан камроқ қисми) цитохром Р450 ёрдамида реактив оралиқ бирикма (N-ацетилбензохинон амини) ҳосил бўлгунигача метаболизмга учрайди, нормал шароитларда қайтарилган глутатион билан тез детоксикацияланади ва цистеин ҳамда меркаптопурин кислоталари билан конъюгация бўлганидан сўнг сийдик билан чиқарилади. Бироқ дозаси массив даражада ошириб юборилганида, ушбу токсик метаболитнинг миқдори ошади.
Чиқарилиши
Парацетамолнинг метаболитлари асосан сийдик билан чиқарилади. Юборилган дозасини 90% 24 соат давомида глюкуронид конъюгатлари (60-80%) ва сульфат конъюгатлари (20-30%) кўринишида чиқарилади. 5% дан камроқ қисми ўзгармаган ҳолда чиқарилади. Плазмадан ярим чиқарилиш даври 2,7 соатни ташкил этади ва умумий клиренси соатига 18 л ни ташкил этади.
Янги туғилган чақалоқлар, гўдаклар ва болалар
Парацетамолнинг гўдаклар ва болаларда кузатиладиган фармакокинетик кўрсаткичлари плазмадан ярим чиқарилиш давридан ташқари, катталарда кузатиладиган кўрсаткичлар билан ўхшашдир, болаларда ярим чиқарилиш даври катталарга нисбатан қисқароқ (1,5-2 соат) ни ташкил этади. Янги туғилган чақалоқларда ярим чиқарилиш даври гўдакларга нисбатан давомлироқ ва 3,5 соатни ташкил этади. Янги туғилган чақалоқлар, гўдаклар ва 10 ёшгача бўлган болаларда глюкуронидлар кўринишидаги конъюгатлари катталардагига нисбатан камроқ ва сульфатлар кўринишидаги конъюгатлари нисбатан кўпроқ чиқарилади.
Қўлланилиши
Парацетамол инфузияси, вена ичига юбориш оғриқ ёки гипертермияни даволаш учун кераклиги клиник жиҳатдан тасдиқланган ва/ёки бошқа юбориш усулларини имкони бўлмаганида, ўртача даражадаги оғриқни, айниқса операциядан кейинги оғриқни қисқа вақт давомида даволаш учун ва иситмани қисқа вақт давомида даволаш учун кўрсатилган.
Қўллаш усули ва дозалари
Дозаси пациентнинг вазнига қараб танланади (дозалаш бўйича қуйидаги жадвалга қаранг)
| Пациентнинг вазни | Юбориш учун дозаси | Юбориш учун ҳажми | Гуруҳнинг вазнини юқори чегарасига асосан юбориладиган парацетамолнинг максимал ҳажми
(10 мг/мл)** |
Максимал суткалик дозаси *** |
| ≤ 10 кг * | 7,5 мг/кг | 0,75 мл/кг | 7,5 мл | 30 мг/кг |
| > 10 кг дан ≤ 33 кг гача | 15 мг/кг | 1,5 мл/кг | 49,5 мл | 60 мг/кг, 2 г дан ошмасин |
| > 33 кг дан ≤ 50 кг гача | 15 мг/кг | 1,5 мл/кг | 75 мл | 60 мг/кг, 3 г дан ошмасин |
| > 50 кг гепатотоксикликни қўшимча ҳавф омиллари бор | 1 г | 100 мл | 100 мл | 3 г |
| > 50 кг гепатотоксикликни қўшимча ҳавф омиллари йўқ | 1 г | 100 мл | 100 мл | 4 г |
*чала туғилган чақалоқлар: чала туғилган чақалоқлар учун препаратнинг ҳавфсизлиги ва самарадорлиги юзасидан маълумотлар йўқ.
**вазни кам бўлган пациентларга кичик ҳажмлар талаб этилади.
Такроран юборишлар ўртасидаги максимал интервал камида 4 соатни ташкил этиши керак. Суткада 4 дозадан кўп юбориш мумкин эмас.
Буйрак фаолиятини жиддий бузилишлари бўлган пациентларда такроран юборишлар ўртасидаги максимал интервал камида 6 соатни ташкил этиши керак.
***Максимал суткалик дозаси: максимал суткалик дозаси, юқоридаги жадвалда кўрсатилганидек, таркибида парацетамол сақловчи бошқа препаратларни қабул қилмаётган пациентлар учун доза ҳисобланади ва бундай препаратлар қабул қилинганида мувофиқ равишда тузатиш киритилиши керак.
Буйрак фаолиятини жиддий бузилишлари
Оғир даражадаги буйрак етишмовчилиги (креатинин клиренси £ 30 мл/минут) бўлган пациентларга парацетамол қўлланганида ҳар сафар юбориш ўртасидаги минимал интервални 6 соатгача узайтириш тавсия этилади.
Гепатоцеллюляр етишмовчилик, сурункали алкоголизм, сурункали тўйиб овқатланмаслик (жигарда глутатионнинг заҳирасини паст бўлиши), сувсизланиш:
Максимал суткалик доза 3 га дан ошмаслиги керак.
Қўллаш усули
Кюпен IV вена ичига 15-минутлик инфузия кўринишида юборилади.
Тана вазни £ 10 кг бўлган пациентлар:
Парацетамолнинг шиша флакони / инфузия учун қопчасини ушбу аҳоли гуруҳига юбориладиган дори воситасининг ҳажми катта бўлмаганлиги туфайли инфузия учун осиб қўйиш шарт эмас.
Юбориш учун ҳажми флакондан ёки қопчадан тортиб олиниши ва суюлтирилмаган ҳолатда ёки 0,9% ли натрий хлориди эритмасида ёки 5% ли глюкоза эритмасида (1:9 нисбатда) суюлтирилади ва 15 минутлик инфузия кўринишида юборилади. Суюлтирилган эритма тайёрлангандан сўнг (инфузия вақти ҳам ҳисобланади) бир соат давомида ишлатилсин.
Препаратнинг дозасини боланинг вазни ва талаб этилган ҳажмига мувофиқ равишда ўлчаш учун 5 мл ёки 10 мл шприц ишлатилиши керак. Шундай бўлса ҳам, у бир марталик дозага 7,5 мл дан ошмаслиги керак.
Препаратдан фойдаланувчи оптимал дозани танлаш учун препарат ҳақида маълумот олган бўлиши керак.
Ножўя таъсирлари
Таркибида парацетамол сақловчи барча препаратлар каби ножўя реакциялар кам (> 1/10000, < 1/1000) ёки жуда кам (< 10000) кузатиладиган бўлади, улар қуйидаги жадвалда келтирилган:
| Аъзолар тизими | Кам ҳолларда
> 1/10000, < 1/1000 |
Жуда кам ҳолларда
< 1/10000 |
| Умумий | Лоҳаслик | Ўта юқори сезувчанлик реакциялари |
| Юрак қон-томир тизими | Гипотензия | |
| Жигар | Жигар трансаминазаларининг даражасини ошиши | |
| Тромбоцитлар/Қон | Тромбоцитопения, лейкопения, нейтропения |
Инъекция қилинган жойда кўп кузатилган ножўя реакциялар (оғриқ ва ачишиш) клиник тадқиқотлар вақтида қайд этилган.
Оддий тошма ёки эшакемидан бошлаб анафилактик шоккача бўлган ўта юқори сезувчанлик реакцияларини жуда кам ҳоллари қайд этилган ва даволашни тўхтатишни талаб этади.
Эритема, қизариш, қичишиш ва тахикардия ҳоллари кузатилмаган.
Қўллаш мумкин бўлмаган ҳолатлар
Кюпен IV инфузион эритмани қуйидаги ҳолатларда:
Эҳтиёткорлик билан
Кюпен IV препаратини қуйидаги ҳолатларда:
Дориларнинг ўзаро таъсири
Пробенецид парацетамолни глюкурон кислоаси билан конъюгациясини ингибиция қилиб, парацетамолнинг концентрациясини деярли 2 марта пасайтиради. Пробенецид билан бир вақтда қўлланганида парацетамолнинг дозасига тузатиш киритиш керак.
Салициламид парацетамолнинг ярим чиқарилиш даври Т1/2 ни узайтириши мумкин.
Ферментларни ингибиция қиладиган моддаларни ёндош қабул қилишга алоҳида эътибор бериш керак.
Парацетамолни (кунига 4 г дан камида 4 кун давомида) перорал антикоагулянтлар билан бир вақтда қўллаш INR қийматини аҳамиятиз даражада ўзгаришига олиб келиши мумкин. Бундай ҳолатда бир вақтда қўллаш давомида ва парацетамол билан даволаш тўхтатилганидан сўнг камида бир ҳафта давомида INR қийматини кучли мониторинг қилиш керак.
Махсус кўрсатмалар
Перорал оғриқ қолдирувчи даволаш усулини қўллаш имкони бўлиши билан, имкон борича тезроқ шу усулни қўллаш тавсия этилади.
Дозани ошириб юборилиш ҳавфидан сақланиш мақсадида қўлланадиган бошқа препаратларнинг таркибида парацетамол ва процетамол борлигини аниқлаш учун текшириш керак. Қўлланадиган препаратлардан ҳеч бири таркибида парацетамол ҳам, процетамол ҳам сақлаши мумкин эмас.
Тавсия этилган дозалардан юқори дозаларни қўллаш жигарни жуда жиддий шикастланиш ҳавфини туғдиради. Жигарни шикастланишини клиник симптомлари ва белгилари (шу жумладан яшин тезлигида кечувчи гепатит, жигар етишмовчилиги, холестатик гепатит, цитолитик гепатит) одатда препарат икки кун давомида қабул қилинганидан сўнг биринчи марта намоён бўлади, чўққи белгилари одатда 4-6 кундан кейин намоён бўлади. Антидоти билан даволашни имкон борича тезроқ бошлаш керак.
Ҳомиладорлик ва лактация даврида қўлланиши
Ҳомиладорлик
Парацетамолни вена ичига юборишни клиник тажрибаси чекланган. Шундай бўлса ҳам, парацетамолнинг перорал терапевтик дозаларини қўллаш бўйича эпидемиологик маълумотлар ҳомиладорликни кечишига ёки ҳомила / янги туғилган чақалоқнинг соғлиғига нохуш оқибатларни кўрсатмайди.
Препаратнинг дозаси ошириб юборилган ҳомиладорларга таъсири юзасидан перспектив маълумотлар нуқсонларни ривожланиш ҳавфини ошишини кўрсатмайди.
Ҳайвонларда парацетамолни вена ичига юбориш орқали репродуктив тадқиқотлар ўтказилмаган. Шундай бўлса ҳам, оғиз орқали қабул қилиб ўтказилган тадқиқотлар ривожланиш нуқсонлари ва фетотоксик самараларни намоён қилмаган.
Шундай бўлса ҳам, ҳомиладорлик вақтида парацетамол инфузиясини фойда ва ҳавф синчиклаб баҳолангандан сўнг қўллаш керак. Бундай ҳолатда тавсия этилган дозалар ва даволашнинг давомийлигига қатъиян риоя қилиш керак.
Лактация
Парацетамол ичга қабул қилинганидан сўнг кўкрак сути билан катта бўлмаган миқдорларда ажралиб чиқади. Кўкрак ёшидаги болаларда ҳеч қандай ножўя самаралар кузатилмаган.
Демак, парацетамол инфузияни эмизикли аёлларда қўллаш мумкин.
Автотранспортни ҳайдаш ва механизмларни бошқариш қобилиятига таъсири
Маълум эмас.
Препарат болалар ололмайдиган жойда сақлансин ва яроқлилик муддати ўтгач ишлатилмасин.
Дозани ошириб юборилиши
Айниқса кекса ёшдаги пациентларда, эрта ёшдаги болаларда, жигар касалликлари бўлган пациентларда, сурункали алкоголизмда, сурункали тўйиб овқатланмайдиган пациентларда ва ферментларнинг индукторларини қабул қиладиган пациентларда жигарни шикастланиш ҳавфи (шу жумладан, яшин тезлиги билан кечувчи гепатит, жигар етишмовчилиги, холестатик гепатит, цитолитик гепатит) мавжуд. Бундан ҳолатларда дозани ошириб юборилиш ҳоллари ўлим билан тугаши мумкин.
Симптомлари одатда биринчи 24 соат давомида намоён бўлади ва қуйидагилар: кўнгил айниши, қусиш, анорексия, терини оқариши, қоринда оғриқ киради. Катталарга 7,5 мг ёки ундан ортиқ парацетамол бир марта юборилганида ва болаларга тана вазнига 140 мг/кг дозада бир марта юборилганида дозани ошириб юборилиши жигар цитолизини чақириб, эҳтимол тўлиқ ва қайтмас некрозни индукция қилади, натижада гепатоцеллюляр етишмовчилик, метаболик ацидоз ва энцефалопатияга олиб келади, улар комага ва ўлимга олиб келиши мумкин. Препарат юборилганидан сўнг 12 соатдан 48 соатгача намоён бўлиши мумкин бўлган протромбин вақтини пасайиши билан бир вақтда жигар трансаминазалари (АСТ, АЛТ), лактатдегидрогеназа ва билирубиннинг даражасини ошиши билан бирга кузатилади.
Жигарни шикастланишини клиник симптомлари одатда икки кундан кейин намоён бўлади ва 4 кундан 6 кунгача максимал даражага эришади.
Шошилинч чоралар
Зудлик билан касалхонага ётказилади
Даволашни бошлашдан олдин плазмада парацетамолнинг концентрациясини миқдорий аниқлаш учун дозаси ошириб юборилганидан сўнг қонни имкон борича тезроқ пробиркага олиш керак.
Даволаш N-ацетилцистеин антидотини имкон борича 10 соат давомида вена ичига юбориш ёки перорал қабул қилишдан иборат. N-ацетилцистен ҳатто 10 соатдан кейин ҳам бироз ҳимоя қилиши мумкин, аммо бундай ҳолатларда узоқ муддат даволаш талаб этилади.
Симптоматик даволаш
Жигар синамалари даволаш бошланганида ўтказилиши ва ҳар 24 соатда такрорланиши керак. Кўпчилик ҳолларда жигар трансаминазалари бир-икки ҳафтадан сўнг жигар фаолиятини реституцияси билан нормаллашади. Жуда оғир ҳолатларда, бироқ жигарни кўчириб ўтказиш зарур бўлиши мумкин.
Чиқарилиш шакли
Тиниқ, рангсиз эритма, 100 мл дан LDPE FFS бутилкага тўлдирилган, мувофиқ маркировкага эга ва оқ рангли LDPE қопқоқ билан ёпилган, PP қопчага босма ёзилган.
Яроқлилик муддати
30оС дан юқори бўлмаган ҳароратда сақлансин. Музлатилмасин!
Яроқлилик муддати
2 йил.
Дорихоналардан бериш тартиби
Рецепт бўйича.
Ҳиндистонда ишлаб чиқарилган
“Avison Pharmaceuticals Pvt. Ltd.”, India
“Abaris Health Care PVT. Ltd.
Plot No 1407-11. Rajpur. TALIKADI
DIST MEHSANA. India
